തേരാളി പറഞ്ഞ ആ രഹസ്യം: കണ്ണുനീരിനെ കരുത്താക്കാനുള്ള വഴി
സുചിത്ത്
രാവിലെ അലാറം മുഴങ്ങുമ്പോള്‍ എഴുന്നേല്‍ക്കാന്‍ തോന്നാത്ത ഒരുതരം മടുപ്പ്. ചെയ്യാനുള്ള ജോലികള്‍ ഒരു മലപോലെ മുന്നില്‍ നില്‍ക്കുമ്പോള്‍ എവിടെ തുടങ്ങണമെന്നറിയാത്ത നിസ്സഹായത. ഭാവിയെക്കുറിച്ചുള്ള ആശങ്കകള്‍ മനസ്സിനെ കാര്‍ന്നുതിന്നുമ്പോള്‍ മുന്നോട്ടുള്ള വഴി കാണാതെ പകച്ചുനില്‍ക്കുന്ന അവസ്ഥ. നമ്മളില്‍ പലര്‍ക്കും ഈ അനുഭവങ്ങള്‍ പരിചിതമാണ്. ഇതിനെ നമ്മള്‍ സ്‌ട്രെസ്, ആന്‍സൈറ്റി, അല്ലെങ്കില്‍ ചിലപ്പോള്‍ വിഷാദം എന്നൊക്കെ ഓമനപ്പേരിട്ട് വിളിക്കും.
എന്നാല്‍, ആയിരക്കണക്കിന് വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്കുമുമ്പ്, ഒരു യുദ്ധഭൂമിയില്‍, ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ വില്ലാളിവീരന്‍ ഇതേ മാനസികാവസ്ഥയിലൂടെ കടന്നുപോയിരുന്നു എന്ന് നിങ്ങള്‍ക്കറിയാമോ? അത് അര്‍ജ്ജുനനായിരുന്നു. കുരുക്ഷേത്ര യുദ്ധഭൂമിയില്‍, മറുപക്ഷത്ത് അണിനിരന്ന ഗുരുക്കന്മാരെയും ബന്ധുക്കളെയും കണ്ട് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ധൈര്യം ചോര്‍ന്നുപോയി. ശരീരം വിറച്ചു, വായിലെ വെള്ളം വറ്റി, കയ്യിലിരുന്ന ഗാണ്ഡീവം താഴെ വീണു. ‘എനിക്കീ യുദ്ധം വേണ്ട, ഈ രാജ്യം വേണ്ട, ഈ സുഖങ്ങള്‍ വേണ്ട’ എന്ന് പറഞ്ഞ് അദ്ദേഹം തളര്‍ന്നിരുന്നു. ഇത് വെറുമൊരു ഭീരുത്വമായിരുന്നില്ല, മറിച്ച് അഗാധമായ ഒരു വിഷാദമായിരുന്നു – കര്‍ത്തവ്യത്തെയും ബന്ധങ്ങളെയും ചൊല്ലിയുള്ള കടുത്ത മാനസിക സംഘര്‍ഷം. ഇതിനെയാണ് ‘അര്‍ജ്ജുനവിഷാദയോഗം’ എന്ന് പറയുന്നത്.
ഇവിടെയാണ് അര്‍ജ്ജുനന്റെ തേരാളിയായ ശ്രീകൃഷ്ണന്‍ ഒരു ദൈവിക സുഹൃത്തായും ലോകത്തിലെ ആദ്യത്തെ സൈക്കോളജിസ്റ്റായും മാറുന്നത്. കൃഷ്ണന്‍ നല്‍കിയ ഉപദേശങ്ങള്‍, ഭഗവദ്ഗീത, അര്‍ജ്ജുനനെ വിഷാദത്തിന്റെ പടുകുഴിയില്‍ നിന്ന് കര്‍മ്മോത്സുകതയുടെ കൊടുമുടിയിലേക്ക് കൈപിടിച്ചുയര്‍ത്തി. ഗീതയിലെ ആ പാഠങ്ങള്‍ ഇന്നത്തെ നമ്മുടെ മാനസിക സമ്മര്‍ദ്ദങ്ങളെ അതിജീവിക്കാനുള്ള ശക്തമായ ഒരു ടൂള്‍കിറ്റ് ആണ്.
അര്‍ജ്ജുനന്റെ വിഷാദവും നമ്മുടെ സമ്മര്‍ദ്ദങ്ങളും
അര്ജ്ജുനന് തളര്‍ന്നുപോയതിന്റെ കാരണങ്ങള്‍ പരിശോധിച്ചാല്‍, അത് നമ്മുടെ ഇന്നത്തെ പ്രശ്‌നങ്ങളുമായി എത്രത്തോളം സാമ്യമുള്ളതാണെന്ന് കാണാം:
അമിതമായ ആശങ്ക: ‘ഇവരെ കൊന്നിട്ട് ഞാനെന്ത് നേടാനാണ്? കുലം മുടിയും, പാപം ചെയ്യേണ്ടി വരും,’ എന്നിങ്ങനെയുള്ള ഭാവിയെക്കുറിച്ചുള്ള അമിതമായ ആശങ്കകളിലാണ് അര്ജ്ജുനന് വീണുപോയത്. നമ്മളോ? ‘പരീക്ഷയില്‍ തോറ്റാല്‍ എന്തുചെയ്യും? ജോലി നഷ്ടപ്പെട്ടാല്‍ ജീവിതം എങ്ങനെ മുന്നോട്ട് പോകും? മറ്റുള്ളവര്‍ എന്നെക്കുറിച്ച് എന്ത് വിചാരിക്കും?’ ഈ ചിന്തകള്‍ നമ്മളെയും നിഷ്‌ക്രിയരാക്കുന്നു.
വികാരപരമായ കെട്ടുപാടുകള്‍: അര്‍ജ്ജുനന്റെ പ്രശ്‌നം ശത്രുക്കളോടായിരുന്നില്ല, സ്വന്തം ബന്ധുക്കളോടായിരുന്നു. ഈ വൈകാരികമായ അടുപ്പമാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ കര്‍ത്തവ്യബോധത്തെ മറികടന്നത്. ജോലിസ്ഥലത്തെ പ്രശ്‌നങ്ങള്‍, കുടുംബത്തിലെ സമ്മര്‍ദ്ദങ്ങള്‍ എന്നിവയെല്ലാം വ്യക്തിപരമായി എടുത്ത് തളര്‍ന്നുപോകുന്ന നമ്മളും ഒരുതരത്തില്‍ അര്‍ജ്ജുനനാണ്.
ഉദ്ദേശ്യവും ദിശാബോധവും നഷ്ടപ്പെടല്‍: ‘യുദ്ധം ജയിച്ചിട്ട് എന്ത് കാര്യം?’ എന്ന ചോദ്യത്തിലൂടെ അര്ജ്ജുനന് തന്റെ ജീവിതത്തിന്റെ തന്നെ ഉദ്ദേശ്യം നഷ്ടമായി. എന്തിനാണ് ജീവിക്കുന്നത്, എന്തിനാണ് ഈ കഷ്ടപ്പാടുകള്‍ എന്നൊക്കെ ചിന്തിച്ച് ലക്ഷ്യമില്ലാതെ ഉഴലുന്ന ആധുനിക മനുഷ്യന്റെ പ്രതീകമാണ് ആ നിമിഷം അര്ജ്ജുനന്.
കൃഷ്ണന്റെ ഉപദേശം: വിഷാദത്തിനുള്ള കാലാതിവര്‍ത്തിയായ മരുന്ന്
അര്‍ജ്ജുനന്റെ തളര്‍ച്ച കണ്ട കൃഷ്ണന്‍ അദ്ദേഹത്തെ കുറ്റപ്പെടുത്തുകയോ സഹതപിക്കുകയോ അല്ല ചെയ്തത്. പകരം, യാഥാര്‍ത്ഥ്യം എന്തെന്ന് കാണിച്ച് അദ്ദേഹത്തിന്റെ കാഴ്ചപ്പാടിനെ മാറ്റുകയായിരുന്നു. ആ ഉപദേശങ്ങള്‍ നമുക്കും എങ്ങനെ പ്രയോജനപ്പെടുത്താമെന്ന് നോക്കാം:
നിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള കാര്യങ്ങളില്‍ ശ്രദ്ധിക്കുക
‘കര്‍മ്മണ്യേവാധികാരസ്‌തേ മാ ഫലേഷു കദാചന’
(പ്രവൃത്തി ചെയ്യുവാന്‍ മാത്രമേ നിനക്ക് അധികാരമുള്ളൂ, അതിന്റെ ഫലങ്ങളില്‍ ഒരുകാലത്തും അധികാരമില്ല.)
ഇതാണ് ഗീതയുടെ കാതല്‍. നമ്മുടെ ഏറ്റവും വലിയ സമ്മര്‍ദ്ദത്തിന്റെ കാരണം ഫലത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ആധിയാണ്. കൃഷ്ണന്‍ പറയുന്നു: ‘നിന്റെ ജോലി നന്നായി ചെയ്യുക, ഫലത്തെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കേണ്ടതില്ല എന്നാണ്. ഫലത്തില്‍ നിന്ന് ശ്രദ്ധ മാറ്റി പ്രവൃത്തിയില്‍ പൂര്‍ണ്ണമായി മുഴുകുമ്പോള്‍, ഉത്കണ്ഠ കുറയുകയും കാര്യക്ഷമത വര്‍ദ്ധിക്കുകയും ചെയ്യും. ചെയ്യുന്ന ജോലി ആസ്വദിക്കാന്‍ തുടങ്ങുമ്പോള്‍ ഭാരം ഭാരമല്ലാതായി മാറും.
സ്വധര്‍മ്മം അനുഷ്ഠിക്കുക
‘എന്തുചെയ്യണം?’ എന്ന അര്‍ജ്ജുനന്റെ ആശയക്കുഴപ്പത്തിന് കൃഷ്ണന്‍ നല്‍കിയ മറുപടി ‘ഒരു ക്ഷത്രിയനെന്ന നിലയില്‍ നിന്റെ ധര്‍മ്മം യുദ്ധം ചെയ്യുക എന്നതാണ്’ എന്നായിരുന്നു. നമ്മുടെ ജീവിതത്തിലും ഓരോ ഘട്ടത്തിലും ഓരോ ധര്‍മ്മമുണ്ട്. ഒരു വിദ്യാര്‍ത്ഥിയുടെ ധര്‍മ്മം പഠിക്കുക, ഒരു ഉദ്യോഗസ്ഥന്റെ ധര്‍മ്മം ജോലി ചെയ്യുക, ഒരു രക്ഷിതാവിന്റെ ധര്‍മ്മം മക്കളെ പരിപാലിക്കുക എന്നിങ്ങനെ. പല കാര്യങ്ങള്‍ ഒരേസമയം ചിന്തിച്ച് ഭാരപ്പെടുമ്പോള്‍, ‘ഇപ്പോള്‍, ഈ നിമിഷം എന്റെ കര്‍ത്തവ്യം എന്താണ്?’ എന്ന് സ്വയം ചോദിക്കുക. ആ ഒന്നില്‍ മാത്രം ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുക. ഇത് ചിന്താക്കുഴപ്പങ്ങള്‍ അകറ്റി വ്യക്തത നല്‍കും.
വികാരങ്ങളെ സമചിത്തതയോടെ നേരിടുക
വിജയത്തില്‍ അമിതമായി ആഹ്ലാദിക്കുകയോ പരാജയത്തില്‍ പൂര്‍ണ്ണമായി തളരുകയോ ചെയ്യരുത് എന്ന് കൃഷ്ണന്‍ ഉപദേശിക്കുന്നു. സുഖവും ദുഃഖവും, ലാഭവും നഷ്ടവും, ജയവും പരാജയവും ജീവിതത്തിന്റെ ഭാഗമാണ്. അവയെല്ലാം താല്‍ക്കാലികവുമാണ്. ഈ യാഥാര്‍ത്ഥ്യം ഉള്‍ക്കൊണ്ടാല്‍, ജീവിതത്തിലെ ഉയര്‍ച്ച താഴ്ചകളില്‍ മനസ്സ് പതറാതെ നില്‍ക്കും. ഇതാണ് യഥാര്‍ത്ഥ മാനസികാരോഗ്യം.
കാഴ്ചപ്പാടുകള്‍ വിശാലമാക്കുക
‘നീ ഈ ശരീരമല്ല, അമരനായ ആത്മാവാണ്’ എന്ന് പറഞ്ഞ് അര്‍ജ്ജുനന്റെ കാഴ്ചപ്പാടിനെ മാറ്റാന്‍ കൃഷ്ണന്‍ ശ്രമിക്കുന്നുണ്ട്. ഇതിന്റെ ആധുനിക വ്യാഖ്യാനം ഇതാണ്: ‘നിങ്ങള്‍ നിങ്ങളുടെ പ്രശ്‌നങ്ങളല്ല.’ ഒരു പരാജയം എന്നാല്‍ നിങ്ങള്‍ ഒരു പരാജിതനാണെന്ന് അര്‍ത്ഥമില്ല. ഒരു മോശം ദിവസം എന്നാല്‍ നിങ്ങള്‍ക്കൊരു മോശം ജീവിതമാണെന്നും അര്‍ത്ഥമില്ല. പ്രശ്‌നങ്ങളെ നമ്മളില്‍ നിന്ന് വേര്‍തിരിച്ച് കാണാന്‍ പഠിച്ചാല്‍ അവയുടെ വൈകാരിക ആഘാതം കുറയ്ക്കാം.
കുരുക്ഷേത്രത്തില്‍ നിന്ന് നിങ്ങളുടെ കര്‍മ്മമണ്ഡലത്തിലേക്ക്
നമ്മുടെയെല്ലാം ജീവിതം ഒരു കുരുക്ഷേത്രമാണ്. ഇവിടെ നമ്മള്‍ പോരാടുന്നത് പുറത്തുള്ള ശത്രുക്കളോടല്ല, മറിച്ച് നമ്മുടെ ഉള്ളിലെ നിരാശയോടും ഭയത്തോടും സംശയങ്ങളോടുമാണ്. ഓരോ തവണ മനസ്സ് തളരുമ്പോഴും ഓര്‍ക്കുക, നമ്മുടെ ഉള്ളിലും ഒരു കൃഷ്ണനുണ്ട് – നമ്മുടെ വിവേകം, നമ്മുടെ ആത്മബോധം.
അര്‍ജ്ജുനനെപ്പോലെ പ്രശ്‌നങ്ങളുടെ മുന്നില്‍ തളര്‍ന്നിരിക്കാനല്ല, മറിച്ച് കൃഷ്ണന്റെ ഉപദേശങ്ങള്‍ ഉള്‍ക്കൊണ്ട് എഴുന്നേറ്റ് നില്‍ക്കാനാണ് നമ്മള്‍ ശ്രമിക്കേണ്ടത്. ഫലത്തെക്കുറിച്ചോര്‍ത്ത് വ്യാകുലപ്പെടാതെ കര്‍മ്മത്തില്‍ ശ്രദ്ധിക്കുക. നമ്മുടെ കര്‍ത്തവ്യങ്ങള്‍ തിരിച്ചറിഞ്ഞ് അത് ചെയ്യുക. വികാരങ്ങളെ നിയന്ത്രിച്ച് സമചിത്തത പാലിക്കുക.
വിഷാദത്തിന്റെ അലസതയില്‍ നിന്ന് കര്‍മ്മത്തിന്റെ ഊര്‍ജ്ജസ്വലതയിലേക്കുള്ള ദൂരം ഒരു ചിന്തയുടെ ദൂരമാണ്. അര്ജ്ജുനന് ഗാണ്ഡീവം താഴെവെച്ച അവസ്ഥയില്‍ നിന്ന് അത് വീണ്ടും കയ്യിലെടുത്ത നിമിഷമാണ് യഥാര്‍ത്ഥ വിജയം. നമുക്കും നമ്മുടെ ഉത്തരവാദിത്തങ്ങളെയും ജോലികളെയും ഒരു പുതിയ കാഴ്ച്ചപ്പാടോടെ സമീപിക്കാം. വിഷാദത്തെ ഒരു തടസ്സമായി കാണാതെ, നമ്മളെത്തന്നെ തിരിച്ചറിയാനും കൂടുതല്‍ ശക്തരാകാനുമുള്ള ഒരവസരമായി മാറ്റാം.
എഴുന്നേല്‍ക്കൂ, നിങ്ങളുടെ ഗാണ്ഡീവം കയ്യിലെടുക്കൂ, കര്‍മ്മം കാത്തിരിക്കുന്നു.
